Lange tijd zat meditatie in een eerder zweverige hoek, maar daar komt steeds meer verandering in. Verschillende wetenschappelijke onderzoeken hebben namelijk de gunstige effecten van meditatie aangetoond. Het maakt ons rustig en alert, het verlaagt de bloeddruk, het verbetert de nachtrust, het maakt pijn draaglijk en het komt relaties ten goede. En bovenal helpt meditatie verslavingen tegen te gaan.
Meditatie brengt rust en ontspanning
Verslavingen zitten vaak heel diep in de geest en in het lichaam geworteld. Het zorgt voor stress en het wakkert de zin in een nieuwe kick steeds weer aan. Een kick die moet zorgen voor geluksgevoelens die in het dagelijkse leven onvoldoende worden gevonden. Daartegenover staat dan weer meditatie. Meditatie pakt de stress aan, het versterkt het immuunsysteem en het geeft innerlijke rust. Het is een van de redenen waarom meditatie kan helpen bij mensen die stoppen met drugs.
Geluk zonder een vlucht van de realiteit
Interessant is het werk van de neurowetenschapper Richard Davidson van de Universiteit van Wisconsin. Hij legde een link tussen mediteren, gezondheid en veranderingen in het brein. Bij mensen die mediteren, zijn de linker voorhersenen opvallend actiever. De hersenen houden nog steeds veel geheimen in, maar het is bekend dat activiteit in dit hersengebied wijst op positieve gevoelens en een positieve levensinstelling. Mensen met activiteit in dit gebied zien sneller opnieuw de zonnige kant van het leven, zijn enthousiaster, ontwikkelen interesses en zijn gewoon gelukkiger. Dat maakt mensen minder vatbaar voor verslavingen, wat nog steeds een vlucht is van de realiteit.
Bewezen effect van meditatie
Het is bovendien zo dat mensen die ervaren zijn in het mediteren blijvende hersenveranderingen ondergaan. Zelfs als ze niet mediteren, blijven ze een eerder ontspannen hersengolfpatroon behouden. Dat wil echter niet zeggen dat mediteren enkel op de lange termijn voordelen oplevert, integendeel. In het Psychologie Magazine is te lezen hoe mensen die voor het eerst mediteren meer alfa-activiteit hebben, wat wijst op ontspanning.
Ook een experiment met gevangenen toont aan hoe mediteren effect kan hebben op de verdere levensloop. Bij dit experiment liet men een groep gevangenen gedurende tien dagen zittend en lopend mediteren. Van deze gevangenen zat twee jaar later 56 procent terug in de gevangenis ten opzichte van 75 procent bij de controlegroep die niet had gemediteerd. Ook gebruikten de gevangenen die aan de sessies hadden deelgenomen opvallend minder alcohol en drugs en waren ze minder depressief.
Meditatie als onderdeel van een bredere aanpak
Veel onderzoeken tonen aan dat meditatie helpt bij het afkicken. Bovendien voorkomt meditatie dat mensen na het afkicken drugs opnieuw beginnen te gebruiken. Toch wijzen specialisten op het belang van een meerledige aanpak. Zo pakt meditatie niet de feitelijke afkickverschijnselen aan, hoewel het het lichaam er weerbaarder voor kan maken. Ook helpt meditatie wel rust te vinden, maar is onrust niet bij iedereen de trigger van de verslaving. Daarom is het belangrijk om op zoek te gaan naar de psychische aspecten van de verslaving en om deze eveneens aan te pakken.